Büyük Buhranın nedenleri ve etkileri

Büyük Buhran kimsenin geri dönmek istemediği bir tarih dönemidir fakat bize büyük dersler öğreten bir zamandır ve bu olaydan çok şey öğrenebiliriz. 

Büyük Buhranın nedeni neydi, ya da çeşitli nedenleri mi vardı? Buhran ne zaman başladı ve insanların hayatlarında ne oldu? Tarihteki bu problemli yılları derinlemesine anlayarak günümüzde bir Büyük Buhran olmasını engelleyebiliriz.

Haydi başlayalım.

Büyük Buhran nedir?

Büyük Buhran, Birleşik Devletler’de 20’nci yüzyılda başlayan dünya çapında bir ekonomik buhrandır. Panikleyen yatırımcıların rekor düzeyde olan 13 milyon hisseyi sattığı Büyük Buhranın başladığı gün, Kara Perşembe olarak da bilinir. 

Effective strategies in your mailbox

Subscribe and discover a fund of trading knowledge

Subscribe

Great! Please check your email

We’ve sent you an email to confirm your subscription

Something went wrong

Try reloading the page. If that doesn’t help, please try again later

Büyük Buhran hangi yıldaydı?

Büyük Buhran Ekim 1929’da başladı. Bu borsanın çöktüğü zamandı. Çeşitli faktörler buna sebep oldu, bunlar arasında borsada aşırı spekülasyon, azalan tüketici harcaması ve artan işletme borçları bulunmaktaydı. 

Büyük buhran ne kadar sürdü? Neredeyse 10 yıl sürdü.

Büyük Buhran sırasında ne oldu?

Büyük Buhran, Birleşik Devletlerdeki birçok insan için büyük bir ekonomik zorluk zamanıydı. Büyük Buhran sırasında işsizlik oranı %25’e kadar yükseldi. Bu felaket, birçok işletmenin de iflas etmesine neden oldu, bu da daha da çok insanın işlerini ellerinden kaybetmelerine yol açtı.  

Kıymetli Evraklar

Büyük ekonomik gerilemenin Amerikan ekonomisine birçok zararlı etkisi oldu. En önemli etkilerden biri üretimdeki azalmaydı. Üretimdeki azalma, istihdam oranı üzerinde direkt iz bırakarak birçok Amerikalının yaşam standardında düşüşe yol açtı. 

Bu durgunluk periyodunun Amerikan toplumu üzerinde de birçok etkisi oldu. İşsizlik zemininde suç oranları arttı ve insanlar ipoteklerini ödeyemedikleri için evlerini kaybettiler. 

Kripto paralar: 2023’teneler bekleyebilirsiniz?

2023 yılının kripto piyasaları için iyileşme yılı olması bekleniliyor. 2023 yılında kripto paralarla ilgili beklentileri öğrenmiş için okumaya devam edin.

Daha fazlasını oku

Büyük Buhran sırasında hayat nasıldı?

Büyük Buhran sırasında hayat, büyük ekonomik zorluklarla karakterize edilmişti. Fakirlik yaygındı, insanlar birikimlerini kaybettiler ve kendi geçimini sağlamak çok çetrefilli hale geldi. Aileler geçim derdindeydi, bireylerin çoğu işini kaybetti ve faturalarını ödeyemedi. 

Büyük Buhran, insanların nasıl yaşadığından ve çalıştığından tutun da kendileri ve etraflarındaki dünya hakkında ne düşündüklerine kadar hayatın neredeyse tüm alanlarını etkiledi. Bu yıllar, birçok aile için en zor yıllardı. 

Büyük Buhrana ne sebep oldu? 

En belirgin neden, borsanın 1929’daki çöküşüydü. Bu olay, Büyük Buhranın başlangıcına işaret etti ve banka iflaslarına, iş kaybetmelere ve dimdik düşen fiyatlara yol açan bir zincirleme reaksiyon başlattı.

Peki, Büyük Buhran neden meydana geldi? Başka nedenler vardı.

Altın standardı

Büyük Buhrandan önce, ülkelerin büyük çoğunluğu altın standardını kullanıyordu. Bu, her para biriminin belirli bir miktarda altın ile desteklendiği ve sabit bir oranla altın ile değiş tokuş edilebileceği anlamına geliyordu. 

Ancak, bu sistem ülkelere düşük seviyedeki bir enflasyonu korumak yönünde baskı yapar (çünkü yüksek fiyatların olması insanların paralarını altın ile değiştirmelerine yol açacaktır). Bu, hükûmetlerin ekonomik şoklara tepki verebilme kabiliyetlerinin daha az olması anlamına geliyordu ve bunun yerine durumu daha da kötüleştiren tasarruf tedbirleri (harcama kesintileri) uygulamak zorunda kalıyorlardı.

Smoot-Hawley tarifesi

1930’da ABD kongresi ithal edilen mallarda tarifeleri yükselten Smoot-Hawley tarifesini geçirdi. Bu,  ABD tarafından atılan bu adıma diğer ülkelerin misilleme yapmasıyla beraber dünya ticaretinde bir azalmaya yol açtı. 

Tüketici güveni eksikliği 

Büyük Buhranın nedenlerinden biri de alım gücündeki azalmaydı. Tüketiciler harcamalarında daha muhafazakâr oldular. Bunun sebebi, işsizlik, düşen ücretler ve deflasyon (fiyatların düşmesi) korkusuydu.

Bankacılık sorunları

Yatırımcılar hakkında en iyi 5 TV dizisi

Birçok bankanın iflas etmesi, Büyük Buhranı şiddetlendirirdi. Bunun nedeni kısmen borsanın çöküşüydü ama bankacılık sisteminin düzenlenmemiş yapısından da kaynaklanıyordu. 

Birçok banka riskli krediler veriyor ve borsaya yüksek miktarda yatırım yapıyordu, bu da borsa çöktüğünde büyük kayıplara yol açtı. Bu durum bankacılık sistemine olan güvenin kaybolmasına yol açtı, insanların paralarını banklardan çekmesine neden oldu (bankalara koşma).

Tasarruf tedbirleri

Birçok ülke altın standardındaydı, hesaplarını tutturmak için tasarruf tedbirleri (harcama kesintileri) uyguluyorlardı. Bu, toplam talepte bir azalmaya neden oldu ve Büyük Buhranı daha da kötü yaptı.

Merkez Bankası

Büyük Buhranın suçu ABD Merkez Bankasının faaliyetlerine de atıldı. Büyük Buhranın önünü açan yıllarda Fed (borç vermeyi ve yatırımı teşvik etmek için) faiz oranlarını düşük tuttu, bu da borsa balonuna neden oldu. 

Borsa çöktüğünde Fed (deflasyon sarmalını önlemek için) faiz oranlarını düşürerek ve para arzını artırarak tepki verebilirdi. Ancak, durumu daha da kötü yapacak şekilde faiz oranlarını artırdılar ve para arzını azalttılar. 

Büyük Buhranın bitmesinin nedeni neydi?

Büyük Buhran’ı neyin sona erdirdiğine dair sıklıkla atıfta bulunulan birkaç etken vardır: 

1. Birleşik Devletler 1941’in sonunda İkinci Dünya Savaşına girdi. Bu, hükumet harcamalarını artırdı ve insanların savaş çabalarında istihdam edilmesi ile birlikte işsizliği azalttı.
2. Yeni teknolojilerin ve endüstrilerin geliştirilmesi de Büyük Buhranın bitmesinde rol oynadı. Otomotiv endüstrisinin yükselişi, örneğin, yeni istihdam alanları yarattı ve ekonominin canlandırılmasına yardımcı oldu.
3. Başkan Franklin Roosevelt tarafından Yeni Anlaşma politikalarının uygulanması da Büyük Buhrana son verilmesine yardımcı oldu. Bu politikalar, zor zamanlarda Amerikalılar için bir güvenlik ağı teşkil eden Sosyal Güvenliği de içeriyordu. 
4. 1930’ların büyük kuraklığı sonunda 1940’ta bitti. Bu, buhran sırasında mücadele veren çiftçilere ve diğer ziraat çalışanlarına yardımcı oldu. 
5. 1929’daki büyük borsa çöküşü sona erdi. Bu, insanların yeniden yatırım yapmalarına imkân tanıdı ve ekonominin gelişmesine yardımcı oldu.

Büyük Buhranın bitişi ile tek bir etkenin bağdaştırılmasının mümkün olmamasıyla birlikte bu etkenlerin birleşmesi tekrar bir ekonomik büyüme ve refah gelmesine yardımcı olmuştur. 

Büyük Buhranın tekrar olamamasının nedenleri

Günümüzde, çeşitli güvenlik mekanizmaları benzer bir ekonomik çöküşün meydana gelmesini çok zorlaştırmaktadır. Bir kere, Merkez Bankası Büyük Buhrana yol açan şartların tekrarlanmasını önlemek üzere tasarlanmış politikalar oluşturmuştur. İlaveten, bankacılık sistemi 20’nci yüzyılda olduğundan çok daha iyi düzenlenmiştir. 

Büyük Buhran sırasında ekonomik gerilemenin darbesine tampon olacak birçok güvenlik ağı mevcut değildi. İşsizlik sigortası ve gıda pulu gibi bu programlar, işlerini kaybeden veya gelirlerinde düşüş görenlere temel destek sağlayacaktır.  

Son olarak, global ekonominin Büyük Depresyon sırasında olduğundan çok daha yüksek derecede birbirine bağlı olduğunu belirtmek faydalıdır. Bu birbirine bağlılık, herhangi bir ülkenin Birleşik Devletlerin 1930’larda yaşadığı ekonomik düşüşün aynısını yaşaması ihtimalini azaltmaktadır. 

NFT’ler şimdi de Instagram’da. Bu bir deneme ancak geri dönüşü yok gibi görünüyor

Büyük Buhranın bir daha asla olmayacağını söylemek mümkün değilken orijinaline götüren koşulların günümüzde tekrarlanması ihtimalinin düşük olduğu görülmektedir. Bu başka bir felaketin olmayacağını söylemek değildir fakat bundan ziyade Büyük Buhran derinliğine ulaşma ihtimalinin düşük olduğunu söylemektir. 

Sıkça sorulan sorular

İnsanların Büyük Buhran hakkında nelere ilgi duyduğunu anlayalım.

Büyük Buhran ne zaman sona erdi?

Büyük Buhran, sanayileşmiş batı dünyasının tarihindeki en derin ve en uzun ekonomik gerilemeydi. On yıldan uzun sürdü, 1929’dan 1941’e kadar. Büyük Buhran 1940’ların başında sona erdi.

Büyük Buhran halkı nasıl etkiledi. 

Büyük bir zorluk zamanı olduğunu ve birçok insanın gıda, kaynak ve destek yokluğundan dolayı hayatını kaybettiğini biliyoruz. Büyük Buhran sırasında insanlar büyük stres ve baskı ile mücadele etmeye çalışıyorlardı. 

Sonuç

Büyük Buhran, aslında, endüstriyel tarihte meydana gelmiş olan en karanlık olaylardan biriydi. Yapabileceğimiz en az şey, buhranı tetikleyen hataları tekrarlamamak ve dünyayı herkes için daha iyi bir yer yapmak amacıyla toplumu bir bütün halinde geliştirmek için çalışmaktır.